काठमाडौं : नेपाली राजनीतिको एउटा चर्चित पक्ष हो, नेताहरूबीचको घोचपेच र व्यङ्ग्य। हालै नेकपा एमालेका महासचिव शङ्कर पोखरेलले माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ माथि सामाजिक सञ्जालमा गरेको व्यङ्ग्यले फेरि एकपटक यसलाई सतहमा ल्याएको छ। पोखरेलले प्रचण्डको नेतृत्वमा माओवादीले बहुदलीय व्यवस्थापछि एउटै नेतृत्व मात्र उत्पादन गरेको भन्दै एकतन्त्रीय शैलीको आरोप लगाए।
पोखरेलले प्रचण्डमाथि व्यङ्ग्य गरे पनि उनको आलोचनाले एमालेभित्रको आन्तरिक अवस्थामाथि नै प्रश्नचिह्न खडा गरेको छ। एमालेभित्र अध्यक्ष केपी शर्मा ओली को आलोचना गर्नु ‘गम्भीर अपराध’ मानिन्छ र त्यसो गर्ने नेताहरूलाई तत्काल कारबाही गरिन्छ। माधव नेपाल, झलनाथ खनाल, वामदेव गौतम, भीम रावल लगायतका नेताहरूले ओलीको कार्यशैलीप्रति असहमति जनाउँदा कस्तो व्यवहार भोग्नुपर्यो, त्यो सबैलाई थाहा छ। पोखरेल आफैँ ओली प्रवृत्तिका ‘ब्राण्ड एम्बेस्डर’ का रूपमा चिनिन्छन्, जसले आफ्ना नेताको आलोचना सुन्नै चाहँदैनन्। यो ‘आफ्नो आँखामा देखिएको राँगो नदेख्ने तर अर्काको आँखामा देखिएको छिँगारो कोट्याउने’ प्रवृत्तिको ज्वलन्त उदाहरण हो। यस घटनाले ‘मुखमा राम राम, बगलीमा छुरा’ भन्ने उखानलाई चरितार्थ गरेको छ।
पोखरेलले भनेजस्तो माओवादीमा नेतृत्व परिवर्तन नभएको भए पनि त्यहाँ विचार र बहसको खुल्लापन एमालेको तुलनामा धेरै छ। माओवादीका नेताहरूले अध्यक्षको कार्यशैली र विचारमाथि खुलेआम प्रश्न उठाउन पाउँछन्। कृष्णबहादुर महरा, वर्षमान पुन, र जनार्दन शर्मा जस्ता नेताहरूले पटक-पटक नेतृत्वको आलोचना गरे पनि उनीहरूलाई एमालेमा जस्तो ‘निर्णायक’ कारबाही गरिएको छैन। यसले माओवादीमा ‘पानीभित्रको माछालाई पौडी खेल्न सिकाउनु पर्दैन’ भनेझैँ आन्तरिक लोकतन्त्र अझै जीवित रहेको संकेत गर्छ।
यो घटनाले नेपाली राजनीतिमा व्याप्त दोहोरो मापदण्ड लाई प्रष्ट पारेको छ। पोखरेलले प्रचण्डलाई गरेको व्यङ्ग्य ‘अर्काको घरमा आगो लाग्दा रमाउने, तर आफ्नो घरको धुवाँ नदेख्ने’ जस्तै छ। आफ्नो पार्टीभित्र आलोचना गर्नेलाई ‘खोरमा हाल्ने’ संस्कृतिलाई सामान्य मान्ने पोखरेलले अर्को पार्टीमा नेतृत्व नफेरिएकोमा चिन्ता व्यक्त गर्नु हास्यास्पद छ। यसबाट के देखिन्छ भने नेपाली राजनीतिमा ‘जसको शक्ति, उसको भक्ति’ भन्ने प्रवृत्ति हावी छ र राजनीतिक दलका नेताहरूमा नैतिकताको खडेरी परेको छ।
२०८२ श्रावण २२, बिहिबार
