जनकपुरधाम : रौतहटको कटहरिया नगरपालिका–५ का अन्दाजी ३० वर्षीय पत्रकार रवीन्द्र प्रजापतिको रहस्यमय आत्महत्याले पश्चिम नेपालको पत्रकारिता क्षेत्रमा शोक र आक्रोशको लहर पैदा गरेको छ। शनिवार साँझ घरमै झुण्डिएको अवस्थामा भेटिएका प्रजापतिलाई परिवारले तत्कालै अस्पताल पुर्याए पनि चिकित्सकहरूले मृत घोषणा गरेका थिए। यो घटनाले पत्रकार सुरक्षा र अभिव्यक्ति स्वतन्त्रतामाथि गम्भीर प्रश्नचिह्न खडा गरेको छ।
के थियो घटनाको जड? मेयरसँगको विवाद
गरुडा म्यूजिकल एफएममा कार्यरत प्रजापति, जो रेडियोमा समाचार पढ्ने र लेख्ने काम गर्थे, पछिल्लो समय कटहरिया नगरपालिकाका मेयर अजयप्रकाश जयसवालबाट चरम धाकधम्की र मानसिक दबाब खेपिरहेका थिए। स्थानीय सूत्रहरूका अनुसार, खानेपानी समस्यासम्बन्धी समाचार लेखेको विषयलाई लिएर केही दिनअघि मेयर जयसवालले प्रजापतिलाई सार्वजनिक रूपमा गालीगलौज गर्दै धाकधम्की दिएका थिए।
मेयरको सो धम्कीपछि पत्रकार प्रजापति गहिरो तनावमा थिए। स्थानीयवासीका अनुसार, डरका कारण उनी घरबाट बाहिर निस्कन समेत डराउँथे। यसैले पनि, उनको आत्महत्याको प्रमुख कारण मेयरले दिएको मानसिक यातना र धाकधम्की नै रहेको स्थानीयहरू दाबी गर्छन्। “मेयरले धम्की दिएदेखि उनी डराएका थिए, घरभित्रै बस्थे। उनको ज्यान जानुमा मेयरको हात छ,” एक स्थानीयले नाम नखुलाउने शर्तमा भने।
मेयर जयसवालले पत्रकार प्रजापतिलाई दिएको धाकधम्कीविरुद्ध प्रेस चौतारी रौतहट शाखाले गत जेठ २९ गते नै विज्ञप्ति जारी गरेको थियो। चौतारीका रौतहट शाखा अध्यक्ष अशोक पहाडीले विज्ञप्ति जारी गर्दै पत्रकारलाई मेयर जयसवालले दिएको धाकधम्की विषयमा छानबिन गरी दोषीमाथि कारबाही गर्न स्थानीय प्रशासनसँग माग गरेका थिए।
तर, पत्रकार संगठनको यो गम्भीर चेतावनीलाई प्रशासनले बेवास्ता गरेको देखिन्छ। इलाका प्रहरी कार्यालय गरुडाका डीएसपी राजन कार्कीले भने मृतक पत्रकार प्रजापतिलाई मेयर जयसवालले धाकधम्की दिएको विषयमा आफूलाई जानकारी नभएको बताएका छन्। “मेयरले धम्की दिएको थियो भन्ने कुरा थाहा भएन। घटनाको अनुसन्धान भइरहेको छ,” कार्कीले भने। डीएसपी कार्कीको यो भनाइले घटनाको गाम्भीर्यताप्रति प्रहरीको उदासीनता वा जानकारीको अभावलाई देखाउँछ, जबकि प्रेस चौतारीले सार्वजनिक रूपमा नै विज्ञप्ति जारी गरिसकेको थियो।
पोस्टमार्टम र न्यायिक छानबिनको माग
प्रजापतिको शव हाल पोस्टमार्टमका लागि गौर अस्पतालमा राखिएको छ। पत्रकारको आत्महत्या मेयरसँगको विवादसँग जोडिएपछि यो विषयले अब थप राष्ट्रिय ध्यान खिच्ने निश्चित छ। पत्रकारिताको आधारभूत मूल्य, अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता र पत्रकारको सुरक्षामाथि निरन्तर चुनौती आइरहेको बेला यो घटनाले राज्य संयन्त्रलाई थप जिम्मेवार बनाउनुपर्ने आवाज उठेको छ।
स्थानीय पत्रकार संघसंस्थाहरूले निष्पक्ष र गहिरो छानबिनको माग गर्दै दोषीमाथि कडा कारबाहीको लागि दबाब दिने तयारी गरेका छन्। के रवीन्द्र प्रजापतिको आत्महत्या मेयरको धम्कीको परिणाम थियो? यदि हो भने, एउटा समाचार लेखेकै भरमा पत्रकारले आत्महत्या गर्नुपर्ने परिस्थिति कसरी सिर्जना भयो? यी प्रश्नहरूको उत्तर र प्रजापतिलाई न्याय दिलाउनु अब राज्यको नैतिक र कानुनी दायित्व बनेको छ।
२०८२ श्रावण ४, आईतबार